مکتب سورئالیسم (میلادی 1966-1924)
هنرمندان سورئالیست از ضمیر ناخودآگاه به مثابه ابزاری برای گشودن تخیل قفل شده بشر استفاده کردند.
ایشان نه تنها بر خلاف جهت عقل گرایی و واقع بینی حرکت کردند، بلکه عقل گرایی را موجب سرکوب تخیل گرایی می دانستند.
همینطور ایشان اعتقاد داشتند که روان انسان دارای توانایی نشان دادن تناقض های همه روزه زندگیست.
تاکید آنها بر این بود که قدرت تخیل فرد، آنها را در جرگه باورهای رومانستیم قرار می داد،
با این اختلاف که این تناقضات آشکار در ذهن و روح اتفاق نیفتد و تجسم آن در زندگی روزمره دیده شود.
آنها همینطور علاقه خاصی به هنر بدری داشتند.
آندره برتون سبک سورئالیسم را حالت خودکار روانی تعریف کرد؛
که توسط آن شخص می تواند حالات درونی خود را به صورت شفاهی، به صورت کلمات و یا هر حالت دیگری ابراز کند.
آنچه که وی توضیح می دهد این است که هنرمند از حیطه عقل گرایی و استدلال عبور کرده و دسترسی به ناخودآگاه پیدا می کند.
به طور کلی هدف در سورئالیسم آزاد سازی فکر و زبان و ذهن بوده است.
تاثیر زیگموند فروید بر سورئالیسم
نظریات و آثار زیگموند فروید عمیقاً بر دنباله روان این جنبش تاثیر گذار بوده است.
وی خصوصاً در کتاب خود به نام تعبیر خواب اهمیت خواب و رویاها را اثبات کرده،
و همچنین بر نقش بسزای ضمیر ناخودآگاه انسانی در ظهور عواطف و خواسته های انسان صّحه می گذارد.
تخیل و تجسم سورئالیستی مفهمومی را شامل می شود که در عین خاص بودن شاید نتوان آنرا دقیقا تعریف و یا طبقه بندی کرد.
به این سبب که هنرمند عناصر و نقوش ذهنی خود را که از رویا ها و خیال خود نشات می گیرند،
متصور می سازد و معمولا تصاویری عجیب و غریب، گیج کننده و غیر طبیعی را شامل می شود.
نقش طبیعت در آثار سورئالیسم
در این میان طبیعت نیز عامل مهمی در مضمون بسیاری از آثار هنرمندان سورئالیست می باشد.
ماکس ارنست برای مثال از پرنده در آثارش به وفور استفاده می کند،
در حالیکه سالوادور دالی گاها به نقاشی از حشرات و یا اشیاء دیگری چون تخم مرغ می پردازد،
و یا خوان میرو از فرم های جاندار غیر معمول استفاده می کند.
آندره برتون که تحصیل کرده علم پزشکی و روانشناسی بود بر این عقیده بود که؛
ذهن ناخودآگاه که خود عامل بروز رویا و خواب است-منبع و منشا خلاقیت هنری است.
وی همیشه خواستار این بود که سورئالیسم جنبشی انقلابی شود که بتواند اذهان را از بند عقل و استدلال گرایی رها سازد.
اما چگونه می توان این آزاد سازی را رقم زد؟
اتوماتیسم و یا خودکاری واژه ای است که به نوعی کار عملی در عرصه هنری، اطلاق می شود که وابسته به جریان سیال ناخودآگاه می باشد.
این عامل به سورئالیست ها این امکان را می دهد که بتوانند آثار هنری برگرفته از ناخودآگاه خود را ارائه دهند.
آندره میسون هنرمند سورئالیسم
آندره میسون در تابلوی مشهور خود به نام (جنگ ماهی ها) 1926 میلادی- با استفاده از تکنیک میکس مدیا، روش خودکار را ارائه داد.
این اثر یکی از اولین نمونه های بارز تکنیک خودکاری شناخته شد.
وی برای شروع، ابتدا مقداری بتونه را برداشته و روی بوم خود مالید و اجازه داد تا خود به خود از روی بوم به پایین بریزند.
وی سپس، مقداری ماسه را روی بتونه پاشید تا به سطح زیرین بچسبند،
و در نهایت روی این سطح ماسه را نقاشی کرد و به فرم دلخواه در آورد.
چنین هنرمندانی که از این روش استفاده می کرد، عنصر (شانس) را به کار گرفته و نتایج حیرت انگیزی را به وجود می آورند.
در این اثر دو ماهی دیده می شوند که به صورت بدوی ترسیم شده اند،
و آرواره های خون آلودی تصویر شده که در لجنزاری کهنه در کنار هم قرار گرفته است.
این آثار نشان از نوعی خشونت ذاتی طبیعت دارد.
البته هنر هنرمند سورئالیستی به ایجاد آثار به این صورت نپرداخته است.
بسیاری از هنرمندان این سبک، بر این عقیده اند که اجسام و عناصر را باید به صورت طبیعی آنها نمایش داد
و این کار سبب درک بیشتر و عمیق تر مخاطب از ناخودآگاه پنهان شده در واقعیت این آثار می شود.
چهره های معروف مکتب سورئالیسم
- آندره برتون (میلادی 1966-1896) Andre Breton
- خوان میرو (میلادی 1933-1893) Joan Miro
- سالوادور دالی (میلادی 1989-1904) Salvador Dali
- رنه ماگریت (میلادی 1967-1898) Rene Magritte
- ماکس ارنست (میلادی 1976-1891) Max Ernst
- مرت اوپنهایم (میلادی 1985-1913) Meret Oppenheim
- فریدا کالو (میلادی 1954-1907) Frida Kahlo
- ایو تانگی (میلادی 1955-1900) Yves Tanguy آورد
جنبش سورئالیسم در آمریکا
به عنوان جنبشی که در پاریس و در دهه دوم قرن 20 آرام آرام شکل می گرفت ،
سورئالیسم پاسخی برای دوران پس از جنگ جهانی اول محسوب شد .
دورانی که در طول آن بازسازی شهرهای بزرگ فرانسه به کندی اتفاق می افتاد و فاشیم (Fascism) در اروپا بوجود آمد.
و این عامل باعث شد تا بسیاری از چهره های معروف سورئالیست بالاجبار اروپا به دلیل کشتار نازی ها ترک کنند(حدود سال 1937 میلادی).
این مهاجرت هنرمندان و پناهنده شدن آنها در طول جنگ جهانی 2 باعث شد تا این جنبش به نواحی اقیانوس اطلس راه یافته،
و ریشه های محکمی را در امریکای شمالی و جنوبی بدواند .
در امریکایی لاتین می توان این رسوخ را در آثار فریدا کالو به وضوح دید.
از آثار معروف او می توان به (درخت امید) اشاره کرد .
حسن عابدی 2020
www.HassanAbedi.com
دیدگاه خود را بنویسید